Hoop en vrede

21 december 2012

Zo, ik had ns een paar dagen vrij. Vanaf het checkpoint Za´tara in een ´service´ gestapt op weg naar Jerusalem en Betlehem.
Ik voel nu pas hoe het is om geheel zelfstandig, alleen, op pad te zijn. Tot nu toe in groep, in de bus, in de gezamenlijke taxi reizen; tot nu toe in groep beslissen wat we op een dag doen, wat we eten; wie wát doet, etc.
Nu ben ik op mezelf aangewezen. Zoals het was, heel lang geleden, toen ik liftend van Nederland naar Griekenland ging -door Duitsland, Oostenrijk, Joegoslavië- om uiteindelijk naar Israel te vliegen. Een prachtige vrije tocht was dat. Nu, zoveel jaren later, voel ik me weer ´op mijn gemak´, elk moment vrij om te kiezen: ja, dank je wel, ik laat me graag uitnodigen door gastvrije mensen voor een ontmoeting bij een glas thee, gewoon op straat aan de voordeur; een half uur, een uur, maakt niet uit, gewoon een prettig contact.
En in gedachten kwam weer de vraag terug van ook heel lang geleden, van mijn familie en vrienden en dorpsgenoten: Waarom doe je dit, waarom ga je weg, waarom ga je iets doen wat wij ons niet kunnen voorstellen te doen? Je gaat zomaar in een vreemde stad wonen, je gaat zo ver op reis, je gaat risico´s nemen, je gaat ander werk doen, je gaat ...?

En ja, waarom doe ik dit, naar een conflictgebied gaan; ik ben toch geen journalist, ik ben toch geen beroepsmilitair die er voor kiest om uitgezonden te worden, naar Afghanistan, bv? En trouwens, waarom doen díe dat??
Om met verhalen te kunnen terugkomen? En zitten mensen-thuis daar dan op te wachten? Ben ik het die de verhalen zodanig zal kunnen brengen dat de mensen-thuis ze zullen verstaan en nu gevolg zullen geven aan de roep om te zorgen dat de bezetting zal stoppen?

Een antwoord dat ik nu heb op die vraag is de bemoedigende ontmoeting die ik in Bethlehem had met  de ´development director´ van het Arab Educational Institute aldaar. Al vele jaren, tientallen, is hij -komend uit Nederland- in deze bijzondere stad. Hij is getrouwd met een Palestijnse, ze hebben samen twee kinderen, ze leven hun leven nabij de scheidingsmuur tussen Israel en Palestina. In het Sumud-verhalenhuis, vlakbij het graf van Rachel dat aan de andere kant van de muur ligt, bieden ze gelegenheid voor het delen van levensverhalen, van levens die beïnvloed zijn door de muur.
Inmiddels kan iedereen sommige van deze indrukwekkende verhalen lezen. Want ze zijn op de muur bevestigd, naast graffiti, schilderingen, gedichten. Eigenlijk moet je voor alles wat je op de muur wil bevestigen een ´permit´ aanvragen, dus ook voor iedere spijker waarmee je iets wil bevestigen, zo verteld Toine, maar de militairen die vanuit wachttorens alle beweging bij de muur in de gaten houden, hebben toegelaten (o, wonder) dat de borden met de verhalen bevestigd werden.
Nu komen bussen met toeristen hier langs en de mensen stappen langs de muur om de verhalen te lezen. 
Op deze site kan je een impressie vinden: www.aeicenter.org 

Val ik je lastig, als de zoveelste -waar je eigenlijk geen zin in hebt-, met de feiten over dit conflict? Ja, misschien wel. Ik val mezelf ook lastig, merk ik, door hier dingen te doen die ik thuis nog niet gewoon was te doen; en dat levert mij hoop op -door de bovenvermelde ontmoetingen-, maar ook wanhoop. Want naar een militaire rechtbank gaan om daar een farce-zaak mee te maken tegen zes gearresteerde jongens is niet om vrolijk van te worden. Na de arrestaties, midden in de nacht door militairen uit je huis gehaald, zonder opgaaf van reden, en opgesloten worden zonder aanklacht, terwijl je familie niet weet waar je bent heengebracht, heeft een advocaat kunnen achterhalen dat ze in detentie zijn in afwachting van een eerste voorgeleiding.
OK. Bij die eerste voorgeleiding mogen wij als buitenlandse waarnemers deze keer aanwezig zijn. De familie is ons dankbaar dat we er zijn. Zij en wij reizen uren om binnen het betreffende militaire kamp deze voorgeleiding te kunnen meemaken (wel eerst door een checkpoint). Per persoon zijn er vele militaire figuren aanwezig om te zorgen dat dit moment in de rechtsgang naar de regel wordt uitgevoerd; zodat er geen fouten gemeld kunnen worden. Maar de farce is vooral dat er geen aanklacht is, enkel aanwijzing, dat ze stenen gegooid hebben, bij een confrontatie met settlers, of bij een demonstratie -waarbij militairen met traangas en met geluidsbommen geschoten hebben-. In een warrige vertoning beslist de rechter dat de jongens, een voor een, voor nog 8 dagen vast moeten blijven om de aanklager tijd te geven om meer aanwijzingen te verzamelen om een zaak te kunnen formuleren. Als dan een veroordeling volgt (na eerst nog een tweede voorgeleiding volgende week, met weer verlenging van detentie), kan dat gevangenschap van 6 of 7 maanden betekenen (voor het gooien van stenen!). Dus, geen school, geen examen, geen werk,  ...
Ja, moet je ook maar geen stenen gooien! Tegen militaire bezettingsmacht kun je toch niet op.
Ik heb overigens de ogen gezien van de vaders en de moeders; ze mochten heel even, op een afstand, met gewapende militairen ertussen, een woord met hun zoon spreken. Kan je het je voorstellen?!

Komende maandag zal ik in Bethlehem, heel speciaal, de Kerstnachtdienst meemaken. Christus wordt geboren, ik zie er naar uit.