Wennen, nou ja ?

3 december 2012

Wennen aan bezetting. Hoe doe je dat?

Zo, het begint een beetje te wennen nu. Ons nieuwe huis is zo ongeveer op orde. Vandaag ben ik in het dorp aanwezig, samen met Anne uit Noorwegen, terwijl de andere teamleden een bezoek brengen aan de Jordan Valley.
Het rustige, ogenschijnlijk zo vredige dorpje doet me, tijdens een wandeling en een ontmoeting met een herder van het dorp, denken aan vroeger, aan het dorp waar ik geboren ben. Bij ons op de boerderij en bij andere families in het dorp heb ik toen nooit iets vernomen van hoe de bezetting had doorgewerkt in het doen en het denken van de mensen die de oorlog hadden meegemaakt; er werd niet (meer) over gesproken. Gaan demonstreren, b.v., dat was niet (meer) aan de orde.
Hoe de bezetting hier, nu impact heeft, voel ik ´aan den lijve´. In ons kleine dorpje Yanun en in de andere dorpen hier in de omgeving van Nablus.
We zijn naar het dorp Qaryut gereden om daar bij een demonstratie te zijn die mensen in dat dorp iedere vrijdag houden bij een afsluiting, een roadblock, op de weg die aansluit op de weg naar Ramallah. Het zijn de settlers van een grote nederzetting (Eli) die samen met de militairen deze roadblock hebben neergezet, omdat ze links en rechts van de weg de velden van de dorpelingen willen confisqueren. Officieel wordt die bedoeling door de settlers ontkend, maar het is wel precies in deze omgeving dat het settlement Yizhar ontwikkeld is en zich verder uitbreidt, waar Rabbi Yitzhak Shapiro verblijft/woont. Deze rabbi is hoofd van de Yeshiva (religieuze school), die in 2008 het boek publiceerde ´The Kings Torah´. Hierin geeft deze rabbi theologische ´verantwoording´ voor het doden van niet-Joden die Israel mogelijk bedreigen, ook kinderen.
De weg-afsluiting heeft ook als effect dat de mensen voor hun werk, in Ramallah, bv., een heel eind moeten omrijden. De dorpelingen demonstreren iedere week en krijgen tot nu toe voor mekaar dat de block even weer wordt opgeheven, omdat ze ook steun hebben van goede juristen en van internationale waarnemers. Maar een week later wordt de block weer neergezet.
Deze keer was er dus weer een demonstratie gepland; we werden gebeld en gevraagd om er bij aanwezig te zijn en te rapporteren wat er gebeurt. Onze verslagen worden gebruikt door de UN en door de ICRC (Rode Kruis).

Het was lang geleden voor mij dat ik in een demonstratie meeliep (hier als EA niet ´meelopen´, maar als international beschermend aanwezig zijn). Het was pas veel later in mijn (jonge) leven dat ik er toe kwam om te demonstreren, in dat geval tegen kernwapens. Deze keer was het een demonstratie met traangas en geluidsbommen van de militairen. En vanaf een hoog uitkijkpunt keken settlers (ook gewapend!) mee.
De dorpelingen hebben het traangas goed doorstaan, maar ze waren verontwaardigd dat er bij de afsluiting zelfs geen moment gegund werd voor een discussie; wat vorige keren nog wel was. Nu werden ze meteen teruggedreven, zonder dat ze ook maar enige bedreiging van zins waren.
En politie-ingrijpen in Nederland en België bij een vreedzame demonstratie is nog wel iets anders dan militaire overmacht hier in de Westbank.

Ik ga nog even door in dit bericht, want in korte tijd is er veel wat vermeldenswaard is. Volg je nog?

We gingen op bezoek bij twee moedige vrouwen en hun gezin die beiden in hun dorp geweld van settlers en van militairen te verduren hebben. Ze wonen beiden in dorpen die omringd worden door settlements (nederzettingen van Israeli); settlers zijn lastig speciaal voor hen doordat dat hun huis enigszins apart staat, hoger, op enige afstand van de andere huizen in het dorp en daardoor dichterbij de settlements. Van de een hoorden we dat settlers vaak naar beneden komen, de berg af, om olijfbomen te beschadigen en zo het leven van deze boerengezinnen moeilijk te maken, nadat eerder al land van hen werd afgenomen om toe te voegen aan de nederzetting. Van de andere hoorden we dat settlers vaak naar haar huis komen en het met stenen bekogelen en beschadigen en zo haar en de kinderen angst aanjagen. Beide vrouwen blijven met hun gezin sterk in hun standhouden tegen de bedreigingen.

We waren in de middag net bij de tweede vrouw vertrokken, toen we een telefoontje kregen van een contactpersoon in een derde -nabij- dorp. Er zouden settlers samen met militairen een huis omringen en die met stenen beschadigen, terwijl het gezin binnen dit in angst doorstaat (nou ja). Toen we in het dorp aankwamen was dat geweld van settlers net afgelopen. Militairen waren nog wel in het dorp, met een jeep en in flink aantal. We zagen dat ze een jonge jongen van 16 jaar arresteerden en dat ze in de straat op weg liepen naar hun jeep. We liepen rustig naar hen toe om ons te laten zien en te doen bemerken dat er internationale waarnemers aanwezig zijn. Op het moment dat we in dezelfde straat waren, bleek dat ze een tweede jongen gearresteerd hadden en dat familie achter hen aanliep om arrestatie te voorkomen.
Toen de militairen ons zagen, en wij dichtbij hen kwamen, zagen we dat het vooral jonge jongens zijn (18 jaar ongeveer) die zich machtig voelen met hun wapen aan de schouder; maar toch leek het er op dat internationale waarnemers hun houding doen verbeteren. Niet dat we de arrestatie hebben kunnen voorkomen, maar de dorpelingen toonden zich dankbaar dat we getuigen waren. We hebben hen een advocaat kunnen aanbevelen. Die zal voor hen achterhalen waar de militairen de jongens naar toe hebben gebracht en hij zal hen proberen vrij te krijgen. Een motief voor de arrestatie is niet gegeven, maar we denken dat het ´spelletjes´ zijn om te pesten; meer nog sinds de stemming in de Verenigde Naties. Maar echt kinderspel is dit niet.

Als EAPPI-team moesten we vervolgens thuis een rapport opstellen en versturen aan het kantoor in Jerusalem. Veel indrukken !