Lang geleden ben ik vrijwilliger geweest in een Israelische kibbutz en het was mede door mijn Nederlandse, christelijke achtergrond dat ik geleerd had verbondenheid te voelen met het volk Israel; het volk van wie we door hun heilige geschrift hebben kennis gemaakt met hun God en waardoor we als christenen via de specifieke joodse Godszoon Jezus die God ook als voor-ons hebben aanvaard (niet als god van ons, maar God voor ons).
Dit jaar ben ik waarnemer geweest in de Westbank en ik heb daar onder anderen kennis gemaakt met mede-christenen in Nablus (Sichem) en Betlehem en Jericho en Jerusalem. Ook heb ik kennis genomen van de oproep van gezamenlijke kerken daar aan mede-gelovigen in Europa en Amerika en de rest van de wereld, om samen te bezien of het wel bijbels te verantwoorden is dat de staat Israel met geweld grondgebied bezet houdt, Palestijnen daarvan verdrijft en slechts voor Israelische, joodse burgers in bezit en gebruik geeft. Mijn mede-christenen vragen aan mij te bezien of het wel klopt dat ik met de bijbel in de hand deze verdrukking kan verantwoorden. Zij, de mede-christenen met wie ik me verbonden weet, vragen dus eigenlijk of ik een juist godsbeeld heb aangenomen van het volk van de traditie waarmee ik me ook verbonden acht. Klopt het dat de God die ik heb leren kennen een God is die verdrukking toelaat?
Dit zou een spagaat lijken. Er zijn christenen die zich samen met sommige (hoe-vele?) joodse bijbeluitleggers hier uit redeneren met de bewering dat God dit land, dit welbepaalde afgebakende grondgebied, aan 12 specifieke stammen beloofd heeft, ooit. Dit is wat zij in de bijbelse teksten lezen, zo zeggen ze. En het feit dat het daar staat, is afdoende argument voor hen. De vraag of dit in de praktijk onderdrukking van andere medemensen betekent, wordt hier buiten beschouwing gelaten, zo is mijn indruk.
Ik wil hier een ervaring inbrengen van mijzelf, van wat ik begin dit jaar gezien heb toen ik in Jerusalem was. Een ervaring van bedroevende ellende van joodse Israelies. Als ik op een vrijdagavond (sabbath) kijk naar de joodse bevolking die naar de synagoge snelt, dan valt mij op hoeveel -vooral ook jonge- mensen er armoedig uitzien, bleek en mager. En mijn indruk is dat ze niet blij zijn, noch vrolijk. De kleding die ze dragen, waarmee ze laten zien bij welke religieuze stroming ze horen, is veelal zwart, maar ook oud, afgedragen. Voor mannen en voor vrouwen en voor kinderen. Beter kunnen ze zich kennelijk niet meer permitteren.
Intern in Israel blijken er steeds meer mensen die vanwege de kritische economische situatie mopperen op hun regering dat er zoveel van de staatsbegroting naar de bezetting gaat. Want tegelijkertijd groeit in Israel de werkloosheid en de armoede.
Een ander klein, maar wel kenmerkend voorbeeld: Nabij het dorp Yanoun waar wij als internationale waarnemers gestationeerd zijn, op de weg die pas weer door een accoord werd open verklaard, wordt met stenen naar passerende auto´s gegooid, door kinderen van het settlement, met hun ouders op de achtergrond. En de Israelische militairen, die in dit gebied de orde-handhavende taak hebben, grijpen niet in, zo vertelt het opvolgende EAPPI-team mij; zij zijn getuigen. Met welk mensbeeld groeien deze kinderen op, zo kunnen we ons afvragen.
Als ik al de slachtoffers zie, angst bij Palestijnse dorpsbewoners die dagelijks lastig gevallen worden door brutale ´gewone´ burgers die boven op de berg een illegale nederzetting bevolken en angst in de ogen van Israelische moeders die van extreme rabbi´s te horen krijgen dat ze als uitverkoren volk logischerwijs confrontatie van vijanden moeten verwachten, dan hou ik mijn hart vast.
Het zijn de mensen-daar van wie ik de vraag om anders te kijken duidelijk te horen heb gekregen. Het is vanwege de vraag van Palestijnse christenen dat ik ben gegaan om aan het EAPPI-programma mee te doen. En het is door daar aanwezig te zijn dat ik dezelfde vraag ook heb horen klinken van Israelische joden en van Palestijnse moslims. Het zijn christenen die van hun mede-christenen vragen de bijbel anders te willen verstaan. ´Wij vragen van onze zusterkerken om de zonde van de bezetting niet te voorzien van een theologische dekmantel. Help de twee volken hier om gerechtigheid, vrede, veiligheid en liefde te realiseren´ (Kairos-document 2009). Het zijn joodse burgers die van hun wereldwijde volksgenoten vragen de staat Israel te helpen om democratie echt in praktijk te brengen (iedereen gelijke rechten). Het zijn moslim-burgers die aan hun leiders vragen om te zorgen dat eenieder in waardigheid kan samen-leven.
Het is echt hoog tijd om anders te gaan denken, en nog steeds genuanceerd, want hoe lang nog zal het duren vóor het mensbeeld en het wereldbeeld (en het daarmee samenhangend Godsbeeld) weer enigszins hersteld zijn.
Ik heb meerdere mensen horen zeggen: vroeger konden we ook naast elkaar leven, als moslims, christenen en joden in hetzelfde dorp, in dezelfde stad, in dezelfde landstreek. We willen gewoon in vrede onze kinderen groot brengen, net als andere mensen op de wereld.
( In Mosaïque, sept. 2013; Franstalig maandblad in de VPKB)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Uw meedenkende reactie wordt op prijs gesteld.